Połączenia gwintowe są połączeniami kształtowymi. Oznacza to, że siły w tych połączeniach przenoszą odpowiednio ukształtowane powierzchnie ( powierzchnie gwintowane w śrubie i nakrętce). Występujące w połączeniu siły tarcia odgrywają rolę uboczną, głównie jako dodatkowe zabezpieczenie przed rozkręcaniem się połączenia.
Styk śruby i nakrętki następuje na powierzchniach gwintowych. Są to śrubowe występy i rowki posiadające zbliżone kształtem i wymiarami występy i rowki. Aby połączenie śruby i nakrętki było możliwe, muszą one posiadać jednakowy skok oraz skręt (prawy lub lewy).Gwinty trójkątne mogą być ostre, przytępione lub zaokrąglone. Gwinty trójkątne i trapezowe mogą być symetryczne lub niesymetryczne.Gwinty trójkątne są najbardziej rozpowszechnione, ze względu na swoje własności. Posiadają największą wytrzymałość oraz są bardzo odporne na samoczynne luzowanie. Dlatego też są powszechnie stosowane w połączeniach złącznych. Z powodu niskiej sprawności nie są stosowane w połączeniach ruchowych. Można wyróżnić gwinty wewnętrzne i zewnętrzne (śruby i nakrętki) oraz gwinty walcowe (nacięte na powierzchni walca) i stożkowe (nacięte na powierzchni stożka).Gwinty trapezowe stosowane są w połączeniach ruchowych (podnośniki, prasy etc.) gdyż charakteryzują się dość znaczną sprawnością. Rozróżnia się gwinty trapezowe symetryczne i niesymetryczne. Gwinty symetryczne stosowane są przy obciążeniach działających w obu kierunkach. Gwinty trapezowe niesymetryczne charakteryzują się wysoką wytrzymałością przy obciążeniach zmiennych. Obciążenia mogą przenosić tylko w jednym kierunku (od strony powierzchni o kącie nachylenia 3o). Gwinty prostokątne to najstarszy z rodzajów gwintów. Mają największą sprawność, ale też najmniejszą wytrzymałość. Istnieje tendencja do odchodzenia w nowych konstrukcjach od nich na rzecz gwintów trapezowych.