żródło A.
Fragment Kompetytorów do korony polskiej commoda [korzyści]-z publicystyki pierwszego bezkrólewia w Polsce
Piast[kandydat krajowy]
commoda:1.język polski,2.wiadomość rzeczy koronnych.
incommoda:1.wzgarda u królów postronnych,przyjaciel i nieprzyjaciel,2.wielka trudność w obieraniu jego:łacniej chwalić,
niżli mianować,3.skoro sowa zjastrzębieje,wyżej chce latać,niż sokół,4.chudoba:i tak korona ma za swe,wszak to na oko widzimy,
zginęlibyśmy do gruntu poborami,5.gdyby się nie oglądano,jedno na nas same,tedyby nas co żywo targało,dostałoby sie nas niedługo
i komu innemu,6.fakcja familiey królewskiej,ta by nas w niwecz obróciła,nie pomogłyby żadne przysięgi i węzły,7.wojna zewsząd,
a doma defekt.
Francuz
commoda:1.zacny królewiec,dorosły,ćwiczony,waleczny,2.obranie jego pokazałoby prawą swobode nasze,3.musi nam być powolny przez
dalekość przyjaciół swych,4.mając armatę,kosztem swym dominium maris(panowanie na morzu)nam wydzwiganie i port nieprzyjacielski skazi,
5.długów koronnych wypłacenie,6.prowentów niemałych pewnie do Korony przybedzie,7.sto ślachciców do roku od roku w Krakowie albo w
Paryżu in studiis et militia(na studiach i w wojsku) sumptem jego ćwiczyć(sie będzie),8.pokójz turkiem,bo z nim foedera(przymierza),
jako i my,z Tatary,z Wołochy,z Niemcy,bo się na Turka,na Francuza i na nas ogledać muszą,9.foedera(przymierza)i commercia(stosunki
handlowe)wszelakie z królestwem francuskim,10.naród francuski[…]naszemu jest podobien we wszem,nemo negat(nikt nie zaprzeczy),
skąd i to niemałe commodum(korzysć)pana nam z obyczajami podobnego i do wszystkich spraw naszych pochopnego.
Incommoda:1.niepokój z Moskwą samym;ale ten łacno moze byc uskromion,gdy będzie dobra głowa i swoje doma będzie,2.jezyk,ale
łaciński i włoski umie,o polski jemu łacno,gdy użrzy,że mu go będzie potrzba.
Żródło B.
Istnieje pogląd,że najwyższą fazą feudalizmu jest monarchia absolutna.Tam,gdzie przemiany poszły w kierunku zgodnym z ogólna
tendencją rozwojową,absolutyzm odniósł bezsprzeczny triumf,doprowadzając do umocnienia czynników państwowych […].Tam,gdzie
takie rozwiązanie nie nastąpiło,obserwujemy gospodarczy i polityczny upadek państwa […].
Żródło C.
Opinia historyka angielskiego Stone’a na temat rewolucji angielskiej:
To,co się wydarzyło między rokiem 1540 a 1640,polegało na znacznym przesunięciu względnego bogactwa od Kościoła i Korony,a także
od najbogatszych i najbiedniejszych ku klasie średniej,zwłaszcza zaś ku jej warstwom wyższym.Przyczyną tego przepływu była z jednej
strony sprzedaż ziemi i wydzierżawienie monopoli przez rząd zmuszony do pokrywania kosztów wojny,a także inflakcja i rozrzutność
dawnej bogatej arystokracji,z drugiej zaś działalność inwestycyjna nowobogackich i wzrost popytu na pracę wyspecjalizowanych
pracowników najemnych,typowy dla społeczeństwa zaawansowanego w rozwoju.Ta chwiejność równowagi społecznej i gospodarczej,
połączona z rozwojem purytanizmu i rozpowszechnieniem oświaty,wywołała tarcie między tradycyjnymi nosicielami władzy,Koroną,
hrabstwami,wyzszym duchowieństwem i arystokracją a rosnącymi w siłę,choć dalekimi od jedności siłami gentry,prawników,
kupców,yeomenów i drbnych handlarzy[…].W wyzszych kregach społeczeństwa duża ruchliwość społeczna powodowała zazdrość, zawiść i rozpacz tych,którym się nie powiodło,a zaniepokojenie wśród ludzi sukcesu.
Źródło D.
Dnia 22 października, jako w dniu uroczystości z okazji zawarcia pokoju jego cesarska wysokość raczył być obecny w katedralnej cerkwi Przenajświętszej Trójcy, gdzie, po odprawieni liturgicznych modłów odczytano wpierw traktat zawart z jego wysokością królem szwedzkim i z koroną szwedzką, potwierdzający pokój wieczysty. Nastepnie odczytane zostało z ambony kazanie przez arcybiskupa pskowskiego, w którym wymieniono obszernie wszystkie chwalebne czyny jego wysokości, z wszelkimi dobrodziejstwami, jakie w czasie całego swego panowania, a szczególnie w czasie tej wojny, wyświadczył swojemu państwu i poddanym, wobec czego imię OJCA OJCZYZNY, cesarza i wielkiego godnie mu przystoi. Po skonczeniu kazania przystąpił do cesarskiej wysokości cały senat, a kanclerz, pan hrabia Gołowkin, w imieniu senatu i wszystkich urzedów państwowych, wygłosił do jego wysokości nastepująca mowe:
„ najjaśniejszy, najpotężniejszy nasz monarcho, najmiłościwszy nasz samowładco. Dziękui sławnym i walecznym czynom wojskowym i politycznym waszej cesarskiej wysokości, dzięki jedynie waszej niestrudzonej pracy i kierownictwu my wasi wierni poddani zostaliśmy z mroku niewiedzy wprowadzeni na arenę sławy całego świata, i tak powiedziawszy, Z niebytu w byt i do społeczności narodów politycznych włączeni, co jest wiadome nie tylko nam, lecz i całemu światu. I wobec tego, jak my, w słabości swej, możemy wyrazić słowa wdzięczności za to wszystko i za obecne uzyskanie tak sławnego i korzystnego dla waszego państwa pokoju wieczystego z koroną szwedzką, pokoju będącego owocem pracy rąk waszych. Nie znając waszej wysokości, nie umiejąc w pochwałach takich dobrze wysłowić się, nie odważnym się je tutaj rozpowszechniać. Abyśmy jednak nie na próżno tutaj na hańbę przed całym światem przybyli, ośmielamy się, my, senat, przez waszą wysokość ustanowiony, najpokorniej błagać w imieniu poddanych wszystkich stopni całego narodu wszechrosyjskiego państwa waszej wysokości, abyście na znak naszego skromnego uznania za tyle nam i całej naszej ojczyźnie dobrodziejstw udzielonych, przyjąć od nas zachcieli tytuły OJCA OJCZYZNY PIOTRA WIELKIEGO, imperatora wszechrosyjskiego, z których tytuł imperatora najchwalebniejszym waszej wysokości poprzednikom,od czasów najsławniejszego imperatora rzymskiego Maksymiliana już od kilku set lat jest nadawany, a obecnie nadaje się wielu potężnym wadcom; a imię wielkiego za wielkie wasze czyny wedle waszego dostojeństwa już wielu i w drukowanych pismach używa; co zaś dotyczy imienia OJCA OJCZYZNY, to my, chciaż nie jesteśmy godni tak wielkiego ojca, darowanego nam dzieki łasce boskiej, osmielamy się go dodac za przykładem starożytnych greckich i rzymskich synklitów, które monarhom swoim wysławionym Sławnymi dzielami i łaskawością tytuł ten nadawali […] WIWAT, WIWAT, WIWAT PIOTR WIELKI, OJCIEC OJCZYZNY, IMPERATOR WSZECHROSYJSKI.
Źródło E.
Głos Stanisłąwa Augusta na sejmie grodzieńskim dnia 20 czerwca 1793 r.
Dopiero przeczytane noty dają mi powód oświadczenia w Stanach sejmujących, że gdy uczyniłem akces do konfederacji targowickiej, pod hasłem […] Imperarorowej utworzonej, czyniłem go na fundamencie aktu onejże, zaręczającego całość kraju naszego. Ten najcelniejszy widok był prawidłęm, do którego stosowałem wszystkie kroki moje i mam za powinność oznajmić Stanom [Rzeczpospolitej], pod węzłem tejże konfederacji sejmującym, że trwam w zamiarze nieprzykładania się się w żaden sposób do odstąpienia kraju, nam zabranego, w ufności, ze sejmujące stany w równym zemna tej mierze zostawać będą w przedsięwzięciu. Jest moim zdaniem, że nam należy na te noty odpowiedziec w wyrazach najumiarkowańszych, ale z przełożeniem wszystkich racji, gruntujących słuszność żądania naszego o przywrócenie zabranych nam krajów w nadzieji, ze mądrośc i sprawiedliwość […] imperatorowej i króla Imci pruskiego z przełożeń naszych uznają, że naród nasz niedał przyczyny do tych mniemań, dla których sądziły te dwory mić do zajęcia krajów naszych.
PYTANIA:
na podstawie źródła A.
- posiłkując się wiedzą pozaźródłową, wykonaj polecenia.
a) podaj imię i nazwisko francuskiego kandydata do polskiego tronu.
b) podaj nazwę dokumentu zawierającego gwarancje dla polskiego szlachty, który musiał zaakceptować przyszły król po wybraniu go na sejmie elekcyjnym .
c) wymień trzy główne powody, dla których kandydaci do tronu byli nieakceptowani przez polską szlachtę.
na podstawi źródła B.
- Podaj po jednym przykładzie państw na zobrazowanie dwóch dróg rozwoju opisanych w zacytowanym tekście.
na podstawie źródła C.
- Posiłkując się wiedzą pozaźródłową, wykonaj polecenia.
a) podaj dwie główne przyczyny ożywionego handlu ziemią i spadku możliwości bogacenia się Kościołą i Korony w okresie, którego dotyczy tekst.
b) Wyjaśnij poniższe pojęcia, które zostały zamieszczone w tekście. PURYTANIE, YEOMENI.
na podstawie źródła D.
- wykonaj polecenia, posiłkując się wiedzą pozaźródłową.
a) podaj datę roczną i miejscowość, w której odbyła się opisywana uroczystość.
b) podaj nazwę dynastii, z której wywodzi się nowy władca.
c) wyjaśnij własnymi słowami, czym senat rosyjski uzasadniał konieczność obwołania Piotra cesarzem.
na podstawie źródła E.
- przedstaw motywację króla, która skłoniła go do przystąpienia do konfederacji targowickiej. korzystając z wiedzy pozaźródłowej, oceń, czy król miał inne możliwości ratowania państwa. uzasadnij swoją opinię.
PROSZĘ O ODPOWIEDŹ I NA TE PYTANIA PILNIE POTRZEBNE!!!
źródło: