Tytuł: „Szatan z siódmej klasy”
Autor: Kornel Makuszyński
Osoby: Adam Cisowski, Profesor Paweł Gąsowski, Iwo Gąsowski, Wanda Gąsowska, Ewa Gąsowska, Staszek Burski.
Inni bohaterowie: Szostak, ojciec Adasia, matka Adasia, fałszywy malarz, Chudzielec (przyjaciel fałszywego malarza), Garbaty (współpracownik fałszywego malarza), Francuz ( towarzysz Adasia w piwnicy), Żelski, Ostrowicki, Kaczanowski, Jasiński, Wnuk (koledzy Adama z klasy), Ksiądz Kazuro.
I. Diabeł wyskakuje z pudełka.
-
Awantura na lekcji historii.
a) przyjście profesora do klasy
b) wywołany uczeń do odpowiedzi- Kaczanowski
c) raniące, a zarazem dziwne słowa ucznia (cytat): „Ale to jakaś pomyłka… Ja przecie nie miałem dziś być pytany…”
d) zmartwiony i bardzo zdziwiony profesor Gąsowski
e) zaniepokojeni uczniowie klasy siódmej
f) wywołanie następnego ucznia do odpowiedzi- Ostrowski
-
Adam Cisowski- winowajca nieuctwa „czwartkowych uczniów”.
a) Kolejny nieprzygotowany uczeń do odpowiedzi
b) Minuta ciszy profesora- rozmyślanie sytuacji przez historyka
c) Przerwanie milczenia przez Adama Cisowskiego- ucznia z pierwszej ławki
d) Mowa pana profesora na temat jego trzydziestu lat nauczania w owej szkole.
e) Dziwne i niezrozumiałe zdanie (według profesora) „pana Cisowskiego” ( cytat): „Panie profesorze… Ja jestem wszystkiemu winny… tego dzisiejszego nieuctwa…”
f) Wielki wybuch gniewu profesora
-
Prawda wychodzi na jaw.
a) Pytania profesora do Adasia na temat jego ostatniego zdania
b) Bystry Adaś- odgadnięcie metody pytań pana profesora
c) Omówienie metody pytań profesora przez Adama
d) Wściekły, z zarazem zdziwiony profesor
e) Zadowolona klasa ze sprytu Adasia
f) Dalsze rozmowy siódmoklasisty z historykiem na temat jego metody
-
Nowa metoda pana profesora Gąsowskiego.
a) Kilka sekund milczenia pana profesora i klasy
b) Przykre wnioski historyka- nieukowa klasa
c) Smutna prawda
d) Zniszczenie ufności profesora do siódmoklasistów
e) Pomysł profesora- nowa, nie do odgadnięcie metoda pytań
f) Nieśmiało chętny Adaś do rozwiązania nowej metody
Sprawa pana profesora.
a) Planowany wyjazd Adasia nad morze- koniec roku szkolego
b) Przyjście pana profesora Gąsowskiego do domu Adasia
c) Chwalenie Adama za jego „szatański” spryt przez historyka
d) Prośba do Adasia- pomoc w jednej bardzo ważnej sprawie
e) Powiadomienie profesora o wyjeździe
f) Odwołanie wyjazdu dla sprawy pana profesora przez Adasia
-
Piękna panna Wanda Gąsowska.
a) Udanie się do domu profesora
b) Dziewczyna o fiołkowych oczach otwierająca drzwi Adasiowi- siostrzenica pana profesora
c) Dziwna mina i zachowanie Adasia- zakochanie się w Wandzie
d) Zmartwiona dziewczyna zachowaniem Adasia
e) Wejście do domu profesora
f) Pobudka profesora ze snu
-
Sprawa pana profesora.
a) Nazwanie na powitanie Adasia Piotrem i Zbigniewem przez pana profesora
b) Podziękowania historyka dla siódmoklasisty- spędzenie całych wakacji z profesorem
c) Opowiedzenie Adasiowi dziwnych sytuacjach występujących w willi Gąsowskich np.: skradzione drzwi
d) Fałszywy malarz- Francus
e) Dalsze rozmowy bohaterów sceny
f) Mowa o listach wysłanych do Wandy
-
Ponowny problem z listami pana profesora.
a) Oskarżenie Wandy o kłamstwie przez profesora
b) Wkurzona Wandzia- Nazwanie profesora „stryjem”, a nie „stryjaszkiem”
c) Dopytywanie się Wandy i profesora o rzeczach robionych od rana przez Adama
d) Ranna czytana książka pana profesora
e) Znalezienie listu w książce
f) Przeczytanie listu
-
Dwaj złodzieje drzwi.
a) Wniosek po przeczytaniu listu- dwaj złodzieje
b) Adam- pomocnik rozwikłania sprawy i schwytania złodziei
c) Decyzja chłopaka- pomoc dla profesora, Wandzi i jej rodzinie
d) Wyjazd Adama, profesora i Wandzi do willi Gąsowskich
e) Spotkanie Staszka Burskiego udającego się na obóz harcerski
f) Bardzo głośny, żegnający krzyk Adasia
IV. Dwie brody i człowiek widmo.
-
W willi Gąsowskich.
a) Poznanie Iwa- młodszego brata pana profesora
b) Przedstawienie Adasia przez profesora reszcie rodziny
c) Krótka rozmowa na temat skradzionych drzwi i dwóch złodziejach
d) Malutkie ocyganienie Iwa przez profesora w sprawie drzwi
e) Rozmyślanie Adasia na temat skradzionych drzwi i jego obietnica- dowiedzenie się wiadomości o Francuzie- złodzieju drzwi
f) Rozmowy Adasia, Wandzi i profesora na temat Francuza i ludzi mieszkających wokół Bejgoły
-
Bohaterski Adaś.
a) Rozmowa Adasia i Wandzie na temat pięknego krajobrazy i zaskakująco pięknej przyrody Bejgoły
b) Zauważenie obcej Osoby przez panną Wandę krążącą wokół domu za drzewami
c) Bohaterska decyzja chłopca- schwytanie obcego człowieka
d) Czołganie się Adama w stronę mężczyzny
e) Stracenie mężczyzny przez chłopca z pola widzenia
f) Ciemność w oczach Adama Cisowskiego- uderzenie siódmoklasisty w głowę przez włamywacza
V. Po rozbitej głowie chodzi Francuz.
-
Obudzenie się z „kamiennego snu”.
-
Zakład.
a) Ustanowienie zakładu między profesorem, a Adasiem
b) Rozmowa bohaterów sceny na temat zakładu
c) Wyjście profesora z klasy
d) Prośba Adama do klasy- systematyczna nauka historii do końca roku szkolnego
e) Lekcja matematyki
f) Powtórna Lacja historii- rozwikłanie zakładu
-
Rozprawa.
a) Wejście uśmiechniętego, z zarazem poważnego profesora Gąsowskiego
b) Napisanie nazwisk 3 uczniów przez Adasia- dzisiejsi pytani uczniowie
c) Napisanie nazwisk przez profesora- przyglądający się szybkości pisania profesora Adaś
d) Podanie jednemu uczniowi kartek z nazwiskami przez profesora
e) Odczytanie nazwisk przez uczniów- identyczne
f) Przestraszony, zdumiony, a zarazem zadowolony z Adasia profesor
-
Wygranie zakładu poprzez Adasia.
a) Szatańsko uśmiechnięty Adaś
b) Pytania profesora do Adasia na temat jego metody
c) Zdumiewające odpowiedzi Adama
d) Rozmowy profesora i Adasia na temat wygranego zakładu ucznia
e) Zagadka z listami pana profesora dla Adasia- opowiedzenie młodzieńcowi o sprawie
f) „ odnalezienie” listów w kieszeni profesora- zapominalskie historyk
II. Dwie awantury, a jedna gorsza od drugiej
1.Kradzież lodów Adasia.
a) Zapracowani rodzice Adasia- lekarz i „gospodyni” domu
b) Rozbrykane rodzeństwo „szatana”
c) Deser po kolacji- lody
d) Chwilowe wyjście z pokoju przez Adama
e) Wrócenie do pokoju przez chłopaka
f) Zdziwiony, zły i oburzony młody Cisowski
-
Metoda arabska.
a) Obwinianie rodzeństwa przez Adasia- kradzież lodów
b) Nie przyznawanie się do kradzieży przez rodzeństwo Adama
c) Nakaz Adasia- zamoczenie rąk rodzeństwa w misce pełnej wody- niezawodny arabski sposób na wykrycie sprawcy
d) Wyniki „doświadczenia”- suche ręce Jasia Cisowskiego
e) Niechętne przyznanie się chłopca do kradzieży
f) Opowiedzenie metody arabskiej swoim rodzicom przez Adasia
-
Kradzież stałego pióra Jasińskiego.
a) Szkolne, nowe i ładniejsze pismo Burskiego- kolegi z ławki Adasia
b) Awantura pomiędzy Jasińskim, a Żelskim
c) Bójka chłopaków
d) Rozdzielenie kolegów przez Adasia
e) Powód awantury- oskarżenie Żelskiego o kradzież stalowego pióra
f) Obietnica Cisowskiego- odzyskanie pióra następnego dnia
-
Nieświadomy złodziej- Staszek Burski.
a) Koniec lekcji
b) Postanowienie Adasia- odprowadzenie Burskiego do domu
c) Dziwne zachowanie kolegów- milczenie
d) Prośba Adasia w domu Burskiego- oddanie stalowego pióra
e) Oburzony i zakłopotany Staszek
f) Wyjaśnienie koledze o dowiedzeniu się o jego kradzieży
-
Przyznanie się złodzieja do winy.
a) Rozpacz Burskiego
b) Pocieszanie i obietnice Adasia- nie wygadanie akcji z piórem
c) Adam Cisowski- dobry, pomocny i sprawiedliwy kolega
d) Wyjęcie pióra z kominka przez Staszka
e) Pióro Jasińskiego leżące na biurku profesora- przeproszenie Żelskiego przez kolegę
f) Uznanie klasy dla Adama
-
Zgubione pieniądze szóstoklasistów.
a) Dwaj szóstoklasiści- goście w domu Adasia Cisowskiego
b) Prośba chłopców- odszukanie zaginionych 100 złotych z klasowej księgowości
c) Opowieść chłopców na temat chłopca księgowego- wzruszony Adaś
d) Obietnic siódmoklasisty- próba odszukania 100 złotych
e) Szczere podziękowania chłopców
f) Dumanie Cisowskiego nad zaginionymi pieniędzmi
-
Czarny sznurek
a) Opowiedzenie Adasiowi o sprawie przez całą szóstą klasę
b) Rozmysły Adama w domu Cisowskich
c) „Znalezienie” 100 złotych przez „szatana”
d) 26, 30 zł- normalny druk, 1 (udawana setka)- czarny, pionowy i przyklejony do księgi sznurek
e) Opowiedzenie klasie szóstej o jego odkryciu
f) Wielkie podziękowania dla Adama Cisowskiego
III. Piękne są oczy fiołkowe, ale kto ukradł drzwi?
-
a) Nieprzytomny Adaś
b) Mężczyzna stojący nad Adamem- pana Paweł Gąsowski
c) Lekko otumaniony Adaś otwierający z trudem oczy
d) Smutny profesor- zmęczenie oraz ból Adasia
e) Zdziwiony Adaś dotykający „chropowatej głowy”- głowa w bandażach
f) „Burza mózgów” Adasia na temat pytania „co to są bandaże”- zaśnięcie chłopaka z przemęczenia
-
Prawie przytomny „pan Cisowski”.
a) Zdziwiony Adam- pobyt w łóżku (cytat): „Gdzie… gdzie ja jestem?..”
b) Opowieść profesora o bohaterskiej Wandzi- przywleczenie omdlałego Adasia do domu
c) Zdziwiony Cisowski- uderzenie Adasia w głowę przez Wandzie
d) Przerażony profesor od historii- majaczenie Adasia
e) Delikatne szumy w głowie siódmoklasisty
f) Dopytywanie się profesora w czasie spędzonym w łóżku przez Adama
-
Próba wstawania z łóżka.
a) Pan profesor- „cało dobowy” struż Adasia
b) Dopytywanie się profesora o pozostałych członków rodziny Gąsowskich przez Adasia
c) Żal Adasia pana dla pana profesora
d) Pomysł Adasia na odpoczynek profesora (cytat): „Pan profesor jest bardzo zmęczony… Ja wstanę i coś tam porobię, a pan profesor się prześpi na tym łóżku
e) Prośba Adasia- wstawanie z łóżka
f) Krzykliwa odpowiedź profesora- nie
-
Zakatarzona pani Ewa Gąsowska
a) Kolejne prośby Adasia o wstawanie
b) Oznajmujący całą rodzinę krzyk profesora (cytat): „Adaś umiera”
c) Prędkie przybycie zakatarzonej, zdziwionej i przestraszonej pani Gąsowskiej
d) Przybycie Wandzi i jej pomysł- zamiana „miejsca czuwającego” profesora
e) Rozmysły Adasia na temat bohaterskiego czynu panny Wandy- przyniesienie chłopaka do domu
f) Spoczynek „w śnie” przez Adasia
-
Historia domu pana profesora.
a) Dopytywanie się profesora przez Adasia o historii domu Gąsowskich
b) Przeczące odpowiedzi profesora- brak jakichkolwiek historii i wskazówek
c) Dom pana profesora- labirynt]
d) Prośba Adasia- przeszukanie domu w celu znalezienia jakichkolwiek „poszlak”
e) Rozmyślanie przytomnego Adama na temat przypuszczalnej historii domu państwa Gąsowskich, drzwiach i Francuzie
f) Niepewna rozmowa Adasia z ojcem Wandzi na temat Francuza
-
Rodzinna galeria Gąsowskich.
a) Portrety nie ze swoich czasów
b) Opowieść profesora o rodzinnych portretach
c) Opowieść o malarzu i o niedomalowanym oku
d) Przodek bez oka- Eustachy Gąsowski
e) Powód jednego oka na portrecie- ocyganienie przodka Gąsowskiego
f) Pomysł Wandy- szukanie „poszlak” na starym, zakurzonym strychu
VI. W mrokach tli się światełko.
-
Na deskach strychu.
a) Wejście Wandzi, Adasia i profesora na strych
b) Opowieść profesora o drewnianym korycie- rzecz z czasów młodości profesora
c) Strach na wróble- niby wiszący człowiek
d) Bystra Wandzia- znalezienie cennych papierów
e) Przyłączenie się Adasia w dalszym szukaniu papierów
f) Papiery- stare gazety, różne inne niepotrzebne rzeczy i „zakurzona mądrość”
-
Próba rozwikłania zagadki zawartej w „ zakurzonej mądrości”.
a) Dumanie Adasia nad papierami
b) Widywanie Adama tylko przy posiłkach
c) Zmartwiony Adaś- brak rozwiązania „papierowej zagadki”
d) Siedzenie nad papierami w dzień i w nocy
e) Wielki okrzyk szczęścia Adasia- „znalezienie” Francuza
f) Obudzenie profesora- poinformowanie go o odkryciu
-
Rękopis księdza Koszyczka.
a) Opowiedzenie profesorowi o dwóch Francuzach
b) Przeczytanie profesorowi papierów z prawdopodobnego pamiętnika księdza Jan Koszyczka
c) Mowa w wojnie, dwóch Francuzach i o tobołku oficera
d) Zziębnięci i osłabieni Francuzi- zamieszkanie mężczyzn w domu państwa Gąsowskich
e) Schowanie tobołka i pisanie listu do brata przez Francuskiego oficera
f) Śmierć oficera oraz jego ostatnie słowo do pana Gąsowskiego- „drzwi”
VII. „Malarz- co ukradł, mówi, że znalazł”
-
Szukanie drzwi z pamiętnika księdza Koszyczka.
a) Śniadanie Adasia i profesora- rozmowy na temat Cesarza
b) Pomysł Adama- powiadomienie reszcie rodzinie o odkryciu
c) Sprzeciw historyka
d) Poinformowanie o odkryciu matematyka- pana Iwa Gąsowskiego
e) „Rozkaz” matematyka- szukanie drzwi
f) Brak drzwi od kilku set lat na „prawowitym” miejscu
-
Niespodziewany gość w domu państwa Gąsowskich- malarz
a) Rozmowy Adasia na temat przeczytanego pamiętnika księdza Koszyczka
b) Przyjście mężczyzny do domu Gąsowskich- malarz
c) Podejrzliwy malarz i jego „gorylowe” ręce
d) Prośba malarza- spoczynek w pięknym domu Gąsowskich
e) Okrzyk Adasia na temat pożaru- wytłumaczenie matematykowi o podejrzliwym malarzu i proszenie go o „gębie na kłódkę” w sprawie Francuza i drzwi
f) Odwołanie pożaru przez chłopca i podejrzliwy malarz (cytat): „Masz chłpcze dziwne oczy… Patrzył pan na ścianę, a pożar ujrzał pan przez okno za placami…”
-
Pytania malarza o rozbitą głowę siódmoklasisty.
a) Dopytywanie się malarza o rozbitej głowie chłopca
b) Kłamstwo chłopca na temat rozbitej głowy- uderzenie w głowę przez konia
c) Malarz- zbójca, łotr, złodziej, człowiek rozbijający w nocy głowę
d) Sposób Adama na rozpoznanie prawdy- malarz, czy łotr
e) Sposób- chęć na domalowanie oka obrazowi (malarz), lub nie chęć (łotr)
f) Pomysł profesora- pilnowanie mężczyzny
-
Harcujące, nocne myszy
a) Dziwne nocne odgłosy wydobywające się z pokoju malarza
b) Dopytywanie się profesora o spędzonej nocy, przez Adasia
c) Rozmowa profesora z Adasiem następnego dnia na temat harcujących myszy
d) Rozgniewany, zdziwiony i zaniepokojony siódmoklasista
e) Malarz- w 70% złodziej
f) Zauważenie „malarza” udającego się na dwór- zamknięcie drzwi na klucz
-
Sposób na „malarza”.
a) Zaprowadzenie mężczyzny do „bawialni”- pokoju pełnego obrazów, przez profesora
b) Zadowolony złodziej- pokuj z kilkoma drzwiami
c) Opowieść profesora na temat obrazów przodków Gąsowskich
d) Przyglądanie się drzwiom przez „malarza”- brak zainteresowania dla obrazów
e) Prośba profesora do „malarza”- domalowanie oka jednemu przodkowi
f) Stanowcza odmowa mężczyzny „malującego” krajobrazy- 100% złodziej drzwi