To jest moja praca kontrolna z jezyka polskiego. Nie znam sie na tych rzeczach i prosilbym bardzo o pomoc
EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO
CZĘŚĆ I - rozumienie czytanego tekstu
Przeczytaj uważnie tekst, a następnie wykonaj zadania umieszczone pod nim. Odpowiadaj tylko na podstawie tekstu i tylko własnymi stówami - chyba, że w zadaniu polecono inaczej. Udzielaj tylu odpowiedzi, o ile jesteś proszony. W zadaniach zamkniętych wybierz tylko jedną z proponowanych odpowiedzi.
Ernest van den Haag
Fałszowanie minionej kultury (fragment)
- Psucie minionej wyższej kultury przez kulturą popularną przybiera wiele postaci, poczynając od bezpośredniego fałszerstwa. Bach ucukrzony przez Stokowskiego, Bizet zbrutalizowany przez Rodgersja i Hammersteina, „Biblia" odbarwiona i podana w gładkiej akademickiej prozie, Szekspir w pikantnym sosie, zmieniony w błahą, muzyczną komedię, Freud rozmieniony na drobne w gazetowej rubryce korespondencji i porad (jak być szczęśliwym, choć dobrze przystosowanym) - listę można by było przedłużać w nieskończoność.
- Psucie przybiera również postać cięć i kondensacji. Mozart zanadto kołuje, Tołstoj był nudny, Dostojewski rozwlekły. Aby uwolnić nas od kłopotu i oszczędzić nam czasu na ważniejsze rzeczy (takie jak audycje reklamowe), obcina się, kondensuje, upraszcza i poprawia ich dzieła, aż wyciśnie się z nich wszelkie niepokojące, czyli estetyczne przeżycie, a wątek i akcja staną się sensacją bez treści, z obowiązującym łkaniem i patosem; muzykę sprowadza się do hałasu, dzwonienia czy rozlewnego sentymentalizmu.
- Redaktorzy, którzy nie utrzymują po prostu, że wiedzą lepiej niż Tołstoj, jak pisać powieści, i lepiej niż Beethoven, jak komponować symfonie, powiadają, że pół bochenka chleba jest warte więcej niż nic. Niekiedy używają argumentu, że ich okaleczona i popsuta wersja zachęci do zapoznania się z oryginałem, nad którym się znęcali. Ten argument nie wytrzymuje krytyki. Dlaczego czytelnik, słuchacz albo widz, któremu wszystko ułatwiono, usuwając to, co jest złożone i oryginalne, miałby chcieć się borykać z nieprzetrawionym dziełem? Czy potrafi je strawić? Czy bardziej subtelne i być może powolniej działające uroki dzieła mogą rywalizować z żywą, pełną napięcia akcją, do jakiej jest przyzwyczajony? Matki, jeżeli ulegają dzieciom i karmią je słodyczami, są bardziej szczere: nie udają, że chcą zaostrzyć ich apetyt i przygotować do zjedzenia obiadu.
- Nawet gdyby przetrawiona wersja była pomostem do oryginalnego dzieła, publiczność napotkałaby idee i chwyty, zmienione dzięki ich fałszywemu użytkowi w banały. (…) Żadna pin-up girl nie zastąpi realnej dziewczyny (choć może wpłynąć na gatunek erotycznych pragnień), podobnie jak namalowany befsztyk nie zaspokoi głodu. Zdolna jest jednak zniechęcić do obrazu innych dziewczyn, zwłaszcza bardziej subtelnych, trudniejszych do zredukowania. I jeżeli dziewczyna z kalendarza jest Goya o liniach opływowych, z pewnością to utrudnia przeżycie estetyczne przy napotkaniu prawdziwego dzieła. Niektórzy mogą być zdolni otrząsnąć się z wpływu tandety. Nawet jednak u nich podziw i świeżość doznań ulegają stępieniu. A zresztą, ilu ludzi nabrało chęci do wspinaczki, jadąc wygodną kolejką linową? Udostępniając góry, czy kolejki linowe nie zmniejszyły ich wysokości dla pasażerów?
Tekst opracowany na podstawie: Ernest van den Haag, Szczęścia i nieszczęścia nie umiemy mierzyć, w: Kultura masowa, tłum. Czesław Miłosz, Wydawnictwo Literackie 2002
Zadanie 1. (1 pkt)
Użyte w akapicie 1. sformułowania „Bach ucukrzony" czy „Szekspir w pikantnym sosie" są
A. oksymoronami.
B. porównaniami.
C. metaforami.
D. homonimami.
Zadanie 2. (1 pkt)
Nazwij zabieg zastosowany przez autora w akapicie 2. świadczący o stosunku piszącego do wypowiadanych treści.
…
Zadanie 3. (2 pkt)
Odwołując się do tekstu, nazwij dwie dziedziny kultury, na przykładzie których autor udowadnia swoje tezy.
…
…
Zadanie 4. (2 pkt)
Z akapitów 1. i 2. wypisz dwa sposoby „psucia" minionych dziel kultury podane przez autora.
…
…
Zadanie 5. (2 pkt)
Odwołując się do akapitu 4., sformułuj własnymi słowami dwa argumenty za przystosowywaniem dzieł do potrzeb masowego odbiorcy, których używają redaktorzy.
…
…
Zadanie 6. (1 pkt)
Które z poniższych określeń najpełniej oddaje stosunek autora do opinii redaktorów (akapit 4.)?
A. Wyraźnie polemizuje z nimi.
B. Tylko częściowo się z nimi zgadza.
C. W pełni popiera ich pogląd.
D. Nie odnosi się do ich opinii.
Zadanie 7. (1 pkt)
Wypisz z akapitu 4. zdanie wyraźnie świadczące o stosunku autora do opinii redaktorów.
…
Zadanie 8. (1 pkt)
Odniesienie sytuacji dotyczącej kultury do dziedziny wychowania dzieci (akapit 3.) odbywa się na zasadzie
A. kontrastu.
B. analogii.
C. tautologii.
D. paralelizmu składniowego.
Zadanie 9. (2 pkt)
Na podstawie akapitu 4. odpowiedz na pytanie, jakie zagrożenia dla odbiorcy stwarza tworzenie „przetrawionych wersji" arcydzieł. Nazwij dwa rodzaje zagrożeń.
…
…
Zadanie 10. (1 pkt)
Autor tekstu często odwołuje się w nim do sytuacji codziennych, by
A. zadziałać na wyobraźnię i na obrazowych przykładach unaocznić czytelnikom pewne trudne problemy kultury.
B. pokazać, jakimi błahostkami są powszednie sprawy wobec zagadnień kultury.
C. zdeprecjonować sferę życia codziennego wobec kultury wysokiej.
D. skontrastować sfery życia codziennego i kultury.
Zadanie 11. (1 pkt)
Nazwij dziedzinę aktywności człowieka daleką od sztuki, do której odwołuje się autor w ostatniej części akapitu 4.
…
Zadanie 12. (1 pkt)
Pytania postawione na końcu tekstu (akapit 4.)
A. eksponują niepewność autora.
B. wyrażają jego bezradność.
C. porządkują treść.
D. odwołują się do obrazów, które ostatecznie mogą przekonać czytelnika.
Zadanie 13. (1 pkt)
Użyte w ostatnim akapicie sformułowanie „przetrawiona wersja" jest określeniem
A. pejoratywnym.
B. neutralnym.
C. pozytywnym.
D. wulgarnym.
Zadanie 14. (2 pkt)
Wypisz z tekstu nazwy dwóch typów kultury, które zostały przedstawione w tekście na zasadzie kontrastu.
…
…
Zadanie 15. (1 pkt)
Które z poniższych stwierdzeń najpełniej oddaje myśl tekstu?
A. Przystosowywanie dzieł kultury minionej do gustów masowego odbiorcy zubaża je, ale ma swoje plusy.
B. Przystosowywanie dzieł kultury minionej do gustów masowego odbiorcy wzbogaca te arcydzieła o nowy wymiar.
C. To, czy dzieło zostaje zubożone przez przystosowanie go do gustów masowego współczesnego odbiorcy, zależy od
dziedzin sztuki, do której należy.
D. Autor uważa za zdecydowanie szkodliwe przystosowywanie dzieł dawnych epok do gustów masowego odbiorcy.
źródło: