Umberto Eco
Jak kupować gadżety
Samolot przelatuje majestatycznie nad równinami bez końca, nad pustyniami niczym
nie skalanymi. Kontynent amerykański stwarza nadal okazje do prawie dotykalnego
kontaktu z przyrodą. Zapominam o cywilizacji, ale tak się składa, że w kieszeni na
oparciu fotela przede mną, wśród instrukcji na wypadek konieczności natychmiastowej
ewakuacji (z samolotu, w razie katastrofy), obok programu filmowego i koncertów
Brandenburskich w słuchawkach — znajduje się egzemplarz „Discoveries”, broszury,
która wymienia, wraz z zachęcającymi zdjęciami, cały szereg przedmiotów do nabycia
za pośrednictwem poczty. […]
Ta fascynująca lektura pochłania mnie bez reszty i zapominam o przyrodzie, monotonnej,
gdyż, jak się zdaje, „non facit saltus” (podobnie, mam nadzieję, jest z moim samolotem).
O ileż bardziej interesująca jest kultura, która — wiadomo przecież — służy
poprawianiu natury. Natura jest bezwzględna i wroga, kultura zaś pozwala człowiekowi
robić różne rzeczy z mniejszym wysiłkiem, zyskiwać na czasie. Kultura wyzwala ciało
od zniewolenia pracą i usposabia go do kontemplacji. […]
Jak wiadomo Amerykanie, zwalczając cholesterol, uprawiają jogging, to znaczy biegają godzinami, dopóki nie padną powaleni przez zawał serca. Pulse Trainer (59 dolarów i 95 centów) zakłada się na przegub ręki; jest połączony z przewodem z nasadką, którą wsuwa się na palec wskazujący. Wydaje mi się, że kiedy twój układ sercowo-naczyniowy jest bliski zapaści, rozlega się dzwonek. To wyraźny postęp, zwłaszcza jeśli uświadomimy sobie, że w krajach słabo rozwiniętych człowiek staje dopiero, kiedy dostaje zadyszki - jest to wszak wskaźnik bardzo prymitywny; być może właśnie dlatego dzieci w Ghanie nie uprawiają joggingu. […]
Spice Track (36 dolarów 95 centów) to elektroniczna maszynka, kryjąca w sobie pojemniczki z wszystkimi przyprawami, jakich człowiek może zapragnąć. Biedacy ustawiają przyprawy na listwie nad kuchenką i kiedy chcą posypać, powiedzmy, cynamonem swoją codzienną porcję kawioru, muszą brać przyprawę w palce. Mając Spice Track, wystukujesz palcem odpowiedni algorytm (zdaje się, że w systemie Turbo Pascal) i przyprawa, na którą masz apetyt, przechyla się nad talerzem. […]
Między jednym lotem a drugim człowiek eksploruje również kioski gazetowe i uczy się mnóstwa rzeczy. Parę dni temu odkryłem, że istnieją rozmaite czasopisma przeznaczone dla poszukiwaczy skarbów. Kupiłem wydawane w Paryżu " Tresors de l’Histore". Zamieszczono tu artykuły mówiące o szansach znalezienia rzeczy w rozmaitych stronach Francji, precyzyjne wskazówki geograficzne i topograficzne oraz informacje o skarbach znalezionych już w tych miejscach. […]
Zadajesz sobie być może, czytelniku, pytanie, jak to się dzieje, że redaktorzy tego czasopisma,
mając do dyspozycji tyle rozmaitego dobra, tracą najlepsze swoje lata na pisaniu,
zamiast ruszyć w głąb bretońskich lasów. Rzecz w tym, że zarówno czasopismo,
jak książki, detektory, płetwy, płyny dezoksydujące i cała reszta są sprzedawane przez
to samo przedsiębiorstwo, które prowadzi sieć sklepów rozsianych po całym kraju.
Tajemnica została ujawniona — oni znaleźli już skarb.
Zadanie 1.
Określ główny temat tekstu.
Zadanie 2.
Wypisz z felietonu po trzy sformułowania, które świadczą o tym, że autor tekstu ujawnia się i bezpośrednio zwraca do adresata.
Autor tekstu ujawnia się…
Autor tekstu zwraca się bezpośrednio do adresata…
Zadanie 3.
a) Jaki stosunek ma autor felietonu do niektórych udogodnień współczesnej cywilizacji?
b) Uzasadnij odpowiedź, odwołując się do tekstu.
Zadanie 4.
Na podstawie akapitów trzeciego i czwartego wyjaśnij znaczenie słowa gadżet.
Zadanie 5.
a) Uzasadnij dlaczego zdanie " Ta fascynująca lektura pochłania mnie bez reszty i zapominam o przyrodzie, monotonnej […] jest opinią.
b) Przekształć powyższe zdanie w taki sposób, aby stało się informacją.
Zadanie 6.
Które z podanych cech charakteryzują felieton Umberta Eco?
- Poruszanie aktualnych problemów. TAK czy NIE
- Posługiwanie się ironią. TAK czy NIE
- Brak nacechowania emocjonalnego. TAK czy NIE
Zadanie 7.
Wyjaśnij sens puenty felietonu
źródło: